Blog Paws in Touch

Kan je je hond z’n reactiviteit afleren of oplossen?

Dit is een vraag die regelmatig terugkomt bij de eigenaars van een reactieve hond. Misschien heb je jezelf deze vraag ook al eens gesteld? Alvorens deze vraag te kunnen beantwoorden, moeten we eerst begrijpen wat er onder de term “reactiviteit” wordt verstaan.

Als we de vraag stellen “wat is reactiviteit” zijn onderstaande antwoorden de meest voorkomende:
– Blaffen of trekken aan de leiband
– Uithalen aan de leiband
– Grommen, tanden tonen of andere vormen van agressie

Reactiviteit is echter veel breder. Elke hond is namelijk reactief. Een hond zal steeds vanuit zijn referentiekader reageren op omstandigheden. Hoe de hond reageert hangt af van hoe de hond zich op dat moment voelt, zijn leerervaringen en voorbije ervaringen in een gelijkaardige situatie of context. Een hond reageert altijd op “iets”. Zo kan je stellen dat een hond die slaapt reageert op een prikkel vanuit zijn
lichaam: ik voel mij moe dus ik ga slapen. Gedrag heeft steeds een aanleiding: reactiviteit is een gevolg
van een prikkel, situatie, gebeurtenis, …
Door reactiviteit as such te gaan benaderen, kunnen we stellen dat alle honden reactief zijn.

Wat wordt meestal verstaan onder "reactiviteit"?

Meestal wordt met reactiviteit het explosieve, disproportionele gedrag van een hond bedoeld zoals het
heel heftig reageren en/of te snel reageren op prikkels die niet veel voorstellen.

Bijvoorbeeld een hond die heel heftig begint te blaffen en/of te trekken aan de lijn als hij een andere
hond ziet op grote afstand. Ook al doet die andere hond niets en is hij op grote afstand “minding his own
business”. Het gedrag van jouw hond houdt dus helemaal geen steek als je het zo bekijkt. Voor veel
mensen is dit het voorbeeld van een reactieve hond.

Echter vergeten we heel vaak een andere grote groep nl. de honden die gaan reageren door niet te reageren. Hiermee bedoel ik de honden die in plaats van te blaffen of te trekken aan de lijn overgaan tot een “freeze”: ze durven niet meer te bewegen of liggen onnatuurlijk hard te rillen hoewel er vanuit ons standpunt geen duidelijk aanwijsbare oorzaak te vinden is die dit gedrag kan verklaren zoals onmiddellijk gevaar of een bedreiging. 

Het is dus belangrijk om te beseffen dat het "niet reageren" of bevriezen ook een vorm van reactiviteit is.

Als jij je afvraagt of je reactiviteit kan afleren of genezen, dan moet ik je helaas teleurstellen: het antwoord is NEEN. Er is geen kant-en-klare oplossing die het gedrag van jouw hond zal veranderen. Reactiviteit is een verzamelterm voor verschillende gedragingen die worden gezien als “buiten proportie”. Maar we moeten onthouden dat deze gedragingen het gevolg zijn van een situatie, prikkel, etc. Hoe de hond reageert is een gevolg van zijn voorbij leerervaringen en de omgeving waarin de hond leeft. Er zijn heel wat factoren die samenkomen tot het uiteindelijke “gedrag” van de hond. Zo kan genetica een rol spelen: was de moeder reactief, heeft de moeder stress gehad tijdens de zwangerschap, hebben de pups geleerd om snel en/of heftig te reageren op bepaalde prikkels of in bepaalde situaties, …. Hoe voelt de hond zich? Een hond kan/zal sneller reageren als hij pijn heeft en zich hierdoor niet goed in zijn vel voelt.

Reactiviteit kan je niet "oplossen" door training.

Het “overdreven” reageren van jouw hond in bepaalde situaties of op bepaalde prikkels, is geen probleem of “ziekte”. Het is ook geen gedragsprobleem dat je kan verhelpen door te gaan trainen. Het gedrag is een reactie op een bepaalde context en de ene hond zal reageren in veel meer contexten dan de andere hond. Zo zal de ene reageren op een vallend blad en de andere zal nog niet opkijken van een vuurwerkfestival. Het is nu eenmaal eigen aan je hond. Belangrijk om te beseffen is dat je hond dit zelf ook storend vindt.

Zoals hierboven vermeld kan je reactiviteit niet “genezen” of voorkomen. We kunnen de hond wel leren dat het explosieve gedrag niet altijd nodig is en hem helpen met zich beter te voelen, veiliger, minder stress te ervaren waardoor hij zelf ook meer rust ervaart. 

I know… Dit is makkelijker gezegd dan gedaan aangezien een hond reageert vanuit zijn eigen referentiekader op de situatie… Op hoe hij de situatie ervaart op dat moment. 

Er is niets mis met je hond...

Met een reactieve hond is an sich niets mis. Vergelijk het met een persoon die ADHD of dyslexie heeft:
deze persoon kan perfect normaal functioneren alleen  heeft hij wat extra hulp nodig in bepaalde situaties . Dit is exact hoe je het kan bekijken voor jouw hond: in bepaalde situaties of bij bepaalde prikkels, heeft je hond wat extra begeleiding nodig. In bepaalde situaties of bij bepaalde prikkels, weet hij niet goed hoe zich te gedragen om zich beter te voelen in die situatie met explosief of heftig gedrag tot gevolg. Je kan je hond helpen door hem te begeleiden door deze voor hem moeilijke situatie. 

Je moet ook wel beseffen dat gedrag voortkomt vanuit heel wat factoren die samenkomen. Gedrag komt niet zomaar uit de lucht gevallen…

Zo kan je hond reageren vanuit iets wat hij in het verleden heeft geleerd. Hij kan slechte ervaringen hebben gehad bij bepaalde prikkels of in bepaalde situaties. Het is ook mogelijk dat je hond pijn heeft en daardoor heviger reageert of dat hij moe is. Of het kan zijn dat hij die dag al veel heeft meegemaakt en een korter lontje heeft…

De sleutel tot succes?

De sleutel tot succes ligt niet enkel in het proberen te trainen in die situaties waar je hond het moeilijk mee heeft. Succes ga je pas behalen als je gaat werken aan alle onderliggende factoren die samenkomen en die samen zorgen voor de heftigere reacties… 

Kijk eens naar jezelf om dit te begrijpen: als je je niet goed voelt, zal je zelf ook feller reageren in een situatie waar je anders heel rustig onder zou kunnen blijven. Had je een lastige dag op het werk? Begint je hond dan heftiger te blaffen? Hoe ga je dan reageren? OF wanneer je een heerlijk ontspannende dag hebt gehad en je hond begint heftiger te blaffen? 

De situatie: “je hond begint te blaffen” is in beide gevallen exact hetzelfde en toch zal jouw reactie héél anders zijn. 

En DAT is waar we ook bij onze honden op moeten werken… Wat maakt dat hij zo heftig reageert?

Bij een hond die feller reageert kan je echt niet alleen kijken naar waar de hond op reageert. Meestal speelt stress hierbij ook een grote rol. Je kan het echt vergelijken met dat je hond een korter lontje heeft door allerlei factoren die bij elkaar komen. Je kan dus NIET gaan trainen op “reactiviteit” maar zal vnl. moeten werken aan al die onderliggende factoren die samenkomen en zorgen voor de heftigere reacties… 

Je kan nl. niet verwachten dat de hond zich gaat gedragen naargelang wat de eigenaar van hem verwacht. Je kan niet verwachten dat je hond zich goed zal voelen in een omgeving die voor hem onveilig aanvoelt. Je hond blijven pushen met het idee “hij moet het maar leren” heeft een zeer kleine kans op slagen en zorgt vaak voor grotere problemen… In de gevallen dat je door je hond herhaaldelijk te pushen toch verbetering ziet, moet je jezelf serieus de vraag stellen hoe dit kan. Hij voelt zich niet opeens beter in die situaties en leert niet opeens dat het veilig is. Hij kan wel leren dat hij niets te zeggen heeft en de situatie met angst, onzekerheid, frustratie, … te ondergaan… Is dat wat je voor jouw hond wil?

Kan je reactiviteit oplossen of “genezen” was de aanleiding voor dit artikel. Ondertussen kennen we het antwoord: neen. Hij heeft wel extra begeleiding nodig om zijn stresslevels te reguleren, om in bepaalde situaties minder heftig te “reageren” of bij het verwerken van bepaalde prikkels. En het is onze plicht als moderne hondenouders om onze honden hierbij te helpen om gelukkig te kunnen zijn in onze drukke en snelle maatschappij. 

In het unieke Relaxing Reactivity programma kom jij alles te weten over waarom je hond doet wat hij doet én gaan we samen met al deze factoren aan de slag zodat je hond minder heftig "reageert" en meer rust kan vinden!