VIP programma Paws In Touch

#27 – Gedragsmedicatie – taboe, chemische rommel of middel voor welzijn?

Het allergrootste taboe-onderwerp… gedragsmedicatie.

Even een disclaimer, als gedragsdeskundige kan en mag ik op vlak van gedragsmedicatie geen advies geven. Ik zou wel een paar hardnekkige misverstanden de wereld willen uithelpen. Het is namelijk niet zo, en het is alleszins niet de bedoeling, dat je hond op gedragsmedicatie staat dat hij opeens een zombie wordt, dat het ongezond is en ga zo maar door. Als jij dat denkt of je wil meer weten, lees zeker verder!

Er zijn twee soorten van gedragsmedicatie: de kortwerkende- of de situationele medicatie of de
langwerkende medicatie, die wordt ingezet ter ondersteuning van de therapie.

De kortwerkende- situationele medicatie

De kortwerkende- of de situationele medicatie: hier is het de bedoeling dat je die heel sporadisch, heel af en toe een keer gaat inzetten om je hond door een situatie te helpen. Het is niet de bedoeling dat als
je hond schrik heeft van geluiden en elke keer als je een geluid in de omgeving hoort, je je hond die
kortwerkende medicatie gaat geven. Dat is dus niet de bedoeling.

Wat is bijvoorbeeld wel de bedoeling?
Je bent bezig met een training, maar je bent eigenlijk te laat gestart met de training of je zit er middenin.
Je hond heeft nog niet het niveau bereikt waarop dat je een werkelijke, realistische situatie zou
aankunnen. Dat is een mooi voorbeeld van wanneer dat je situationele medicatie kan inzetten.


Er zijn namelijk een paar redenen voor:

  • Reden één, je gaat er al voor zorgen dat je hond al niet onnodig in de stress gaat schieten.
    Situaties zoals vuurwerk, kerst en nieuw. Ook al is het op vele plaatsen illegaal, je weet dat er sowieso mensen zijn dat dat toch gaan afsteken. Dus dat zijn zaken waar je je relatief goed op
    kan voorbereiden. Die knallen die tussendoor gebeuren, ja life happens, ja dat is rot.
  • Omdat je met de training bezig bent, je zou niks doen en je zou proberen om die training daar op los te laten, dat is nog veel te moeilijk voor je hond dan ben je waarschijnlijk heel die progressie in heel je training kwijt. Dat is extreem jammer. Dat is gewoon jammer dat je al je efforts, dat je misschien een maand of twee maanden training kwijt bent. Dat je gewoon je vooruitgang kwijt bent doordat je hond in de stress is gegaan. “Zie
    je wel dat dat super gevaarlijk is”. Je kan wel zeggen dat dat zo is. Om dat te voorkomen, moet
    je ervoor zorgen dat je hond dat niet bewust meekrijgt. 

Denk bijvoorbeeld ook aan dierenartsbezoeken. Als je aan het trainen bent op dierenartshandelingen of op trimmen en je hebt een hond met een vachttype waar trimmen noodzakelijk is.

  • Optie 1: Je zou je hond kunnen forceren maar dan gaat je hele training out the window.
  • Optie 2: Je kan op dat moment ook situationele medicatie inzetten om je hond onder zijn drempel te houden en waardoor je de situatie kunt overbruggen, waardoor je hond het ook makkelijker heeft en je training niet volledig om zeep hebt geholpen.

Langwerkende medicatie

Voor de langwerkende medicatie is het de bedoeling dat ze worden ingezet ter ondersteuning
van therapie. Je hoort het al; ondersteuning van therapie, niet vervanging van therapie. Dat is al iets
wat ik heel vaak zie verkeerd lopen bij gedragsmedicatie. Het wordt voorgeschreven, maar er gebeurt
verder niets. Dat is dus niet de bedoeling. Zo ga je er niet de resultaten uithalen die eruit te halen vallen plus je bent de medicijnen aan het gebruiken op een manier waarop het niet de bedoeling is.

De bedoeling van langwerkende gedragsmedicatie is om ervoor te zorgen dat je hond terug in staat stelt
om enerzijds te recupereren en op dagelijkse basis te kunnen functioneren, zodat je therapie beter en
gemakkelijker aanslaat.

Het kan namelijk zijn dat je hond niet meer in staat is om iets te leren. Dan kan je nog zoveel management, training, aanpassingen of stressreductie erop loslaten als je wil. Als het gewoon niet binnenkomt bij de hond, gaat er ook niets veranderen. Dan kan gedragsmedicatie nodig zijn om dat extra duwtje in de juiste richting te geven, waardoor je hond wél de veranderingen opmerkt, waardoor je therapie wél aanslaat. Dat is eigenlijk hoe dat het werkt.

Mythes... Gaat je hond een zombie worden?

Wat je ook hoort bij de langwerkende medicatie dat je hond een complete zombie is en hij zo ook niets
kan leren. Zo gaat het ook niet werken. Ook heel belangrijk om in je achterhoofd te houden: als je hond
op langwerkende medicijnen staat en hij wordt er helemaal suf van, dan koppel je dat best terug naar je gedragsdierenarts. De bedoeling van langwerkende medicijnen is dat je hond minder stress ervaart, dat hij terug kan leren en dat is niet mogelijk als hij helemaal groggy is en niet beseft wat er rondom hem gebeurt. 
Het kan natuurlijk zijn dat er andere omstandigheden zijn waardoor dat de beste optie zou kunnen
zijn, maar het is wel de bedoeling dat het je hond gaat ondersteunen om zichzelf beter te reguleren en niet om helemaal als een zombie door het leven te gaan. Dat is wel een belangrijk onderscheid dat we
moeten maken.

Een gedragsdierenarts is geen "gewone" dierenarts

Als het gaat over gedragsmedicatie hebben de meeste dierenartsen er niet genoeg kaas van gegeten om je daarbij juist te kunnen helpen.

Waarom ga je hiervoor best naar een specialist, nl. een gedragsdierenarts?

Bij gedrag, en zeker als je medicatie gaat inzetten ter ondersteuning van gedrag én ter ondersteuning van gedragstherapie, is het noodzakelijk dat dit wordt voorgeschreven die ook heel goed thuis is in het vakgebied “gedrag”. Het is logisch dat als je dierenarts niet weet hoe gedrag werkt, hoe die processen werken enzoverder, dat het moeilijk wordt om de juiste medicatie voor te schrijven, in de juiste dosering. Daar wringt nu nét het schoentje.

Bij problemen zoals verlatingsangst, fobieën in het algemeen, angststoornissen, compulsief gedrag, reactiviteit of agressie enzovoort komt meer kijken dan situaties vermijden, een trainingsplannetje erop loslaten, wat willekeurige medicijnen geven en klaar. Daar komt echt heel veel bij kijken. De oorzaken van het gedrag, alle invloeden én hoe de hersenen van de hond prikkels verwerken, alsook hoe zijn lichaam met stress en emoties omgaat zijn hier van belang! Zo kan er bij geluidsangst bij vijf verschillende honden, vijf keer een andere medicijn worden voorgeschreven. Het is écht een specialistenwerk en die specialist MOET kennis hebben van gedrag en de neurowetenschap die hierbij komt kijken, als je wil dat die neurologische processen in de juiste richting worden beïnvloed door het gebruik van medicatie. 

Een goede samenwerking tussen professionals is cruciaal voor succes

Als je gedrag goed wil aanpakken en je je hond goed wil helpen dan moet je bij verschillende professionals met verschillende specialisaties langsgaan.

  • Stap 1: je dierenarts
    Het is heel erg belangrijk om medische problemen en pijn uit te sluiten. Deze eerste stap wordt al vaak geskipt of de dierenarts ziet het nut er niet van in. Weet dat pijn tot zelfs in 82% van de gedragsvragen een onderliggende factor is. Ga er niet zomaar vanuit dat “het wel niets zal zijn” want ze zijn meesters in het verbergen van pijn! Wil je hier meer over leren, dan kan dat in de cursus “pijn herkennen”.
  • Stap 2: voeding
    Daarnaast moet de voeding worden nagekeken. Zit daar alles in wat je hond nodig heeft? Je kan stressreductie ondersteunen door voeding, door bepaalde voedingstoffen. Eventuele supplementen kunnen je hond ook helpen.
  • Stap 3: Gedragscoach of trainer
    Heeft je hond alles wat hij nodig heeft? Is er op dagelijkse basis aan zijn behoefte voldaan? Krijgt hij voldoende, aangepaste uitdaging, maar ook niet teveel? Voelt je hond zich veilig? Kan hij zijn emoties reguleren? Als het antwoord nee is, dan is het simpel en moet je niet verder gaan zoeken. Als je naar gedragsproblemen kijkt, gaat het vaak om het niet invullen van de basisbehoeften. Er komt zoveel meer bij kijken dan dat we eigenlijk beseffen… Wil je daar meer over weten? Hou dan zeker de pagina van online cursussen in de gaten! 
  • Stap 4: Bijkomende ondersteuning
    Is dit alles orde, dan kunnen we nog stressreductie inzetten en eventueel bekijken wat we verder nog kunnen doen qua training en ondersteuning. Op dit punt is het vaak al wel goed om contact op te nemen met een gedragsdierenarts of om dit te bespreken met je gedragstrainer of coach.

Als aan de basisbehoeften zijn voldaan, een heel management- en stressreductieplan is geïmplementeerd en we gaan nog een heel therapieplan door, en er komt geen of te weinig verbetering in de situatie, dan moeten we daar eerlijk en open naar durven kijken. De kans dat je hond gedragsmedicatie nodig heeft is dan heel reëel… 

Gedragsmedicatie helpt je hond genezen

Je hond kan fysiek helemaal in orde zijn, maar hij kan wel een emotioneel of een mentaal probleem hebben en dat is ok. Daar moet je je hond ook mee helpen. Het welzijn is niet alleen fysiek, maar ook mentaal en emotioneel.

Als een mens in een depressie zit, dan lijkt het me beter om die persoon antidepressiva te geven dan te wachten tot die het leven niet meer ziet zitten? Een hond kan ook depressief worden. Een hond kan ook emotionele
en mentale problemen hebben en dat komt meer voor dan dat je zou denken…

Ik hoop dat je geïnspireerd bent om hier met een open-mind naar te kijken en eventueel wat meer informatie in te winnen.

Als je volgende bij je hond merkt:

  • heeft het moeilijk om rust te vinden
  • loopt als ‘een kieken zonder kop’ rond
  • vertoon extreem of heftig gedrag (zoals blaffen en trekken aan de lijn)
  • heeft moeite met bezoek
  • reageert fel of harde of plotse geluiden
  • heeft schrik om naar buiten te gaan
  • knabbelt op de eigen pootjes of in de flank
  • heeft regelmatig last van diarree of overgeven zonder duidelijk oorzaak
  • lijkt continue alert of “aan” te staan
  • hyper of rusteloos

Neem dan aub contact op. Dan is het online programma Relaxing Reactivity je go-to!

Hier kan je zoveel mee bereiken! Eens je hond echt op een dieper level rust ervaart en kan ontspannen, zal je merken dat andere problemen ook al heel wat verminderen of zelfs verdwijnen. En dit door gewoon op het stukje rust creëren echt in te zetten op een dieper level. Als je deelneemt, en dit zou nodig zijn, dan wordt je ook doorgestuurd naar een gedragsdierenarts. Zoals ik zei, je kan er de beste therapie ter wereld op loslaten, maar als je hond daarmee niet alleen geholpen is dan ga je toch een stapje verder moeten gaan…

Wil je hier meer over weten? Check dan zeker deze pagina: www.pawsintouch.be/stressy-rr