Tijdens een kennismakingsgesprek een tijdje terug werd me een vraag gesteld die ik wel geregeld ontvang, nl. “Kan je dat er nog uit krijgen?”
In dit geval ging het over gedrag dat vanuit angst kwam en de vrouw herkende het ook echt als angst. In sommige gevallen is het heel duidelijk: de hond staat met de staart tussen de benen te bibberen, maar dit is zeker niet altijd zo duidelijk.
En dan kwam dus de vraag: “Kan je die angst daar niet uitkrijgen?”
Emoties of gevoelens?
Where shall I start?
Kort antwoord: neen. Je kan angst niet uit de hond krijgen.
Angst is een emotie. Een van de vele emoties die levende wezens kunnen hebben. Die emoties zijn niet zomaar aanwezig, die hebben een functie.
Er is een tijd geweest dat we dachten dat dieren geen emoties hadden en zelfs dat dieren geen pijn ervaren zoals wij dat doen. Nu weten we, gelukkig voor onze honden, beter. We weten veel beter hoe dieren in elkaar zitten en ook hoe emoties bij hen werken. We weten lang nog niet zoveel als we zouden moeten weten maar gelukkig blijft de wetenschap niet stilstaan.
Ik maak hierin ook wel het onderscheid tussen emoties en gevoelens. (bron: Karolina Westlund, Jaak Panksepp, Frans De Waal)
Als we het hebben over emoties, hebben we het over het fysieke proces. We kunnen emoties dus meten omwille van de verschillende stofjes die vrijkomen, welke gebieden er juist actief worden in de hersenen enzoverder.
Bij gevoelens gaat het eerder over de beleving van die emoties zoals hoe emoties aanvoelen of worden ervaren. Dat kunnen we niet invullen voor iemand anders en dus kunnen er over gevoelens discussies ontstaan. (Niet dat dit hondenland tegenhoudt om zinloze discussies te houden maar los hiervan. 😉 )
The clue: we weten niet hoe dieren emoties ervaren of hoe ze bij hen “aanvoelen”. We weten wel dat ze emoties hebben zoals onder andere angst, frustratie en verdriet.
Wil jij weten hoe je je hond kan helpen ontspannen?
Download dan hier mijn gratis mini gids met 10 tips om je hond te helpen ontspannen.
Angst voelt niet aangenaam aan, en dat is ineens ook the whole point…
Emoties zijn erg nuttig en ze staan in functie van de overleving.
We nemen even rouw (grief) als voorbeeld. Een hond die niet alleen kan zijn, kan rouw als emotie ervaren. Rouw is ook wat wij voelen als iemand sterft (het duidelijke voorbeeld), maar ook wanneer een leuke periode zoals een vakantie eindigt of zelfs als we geld uitgeven.
Op een primitief niveau heeft ‘rouw’ als functie om de sociale groep bij elkaar te houden en zo de overlevingskansen te vergroten.
Rouw zorgt er dus voor dat we ons slecht voelen als we gescheiden worden van onze sociale groep. Logisch, want onze overlevingskansen (net als die van onze hond), zijn veel groter in groep. Het is dus van evolutionair belang dat wij geneigd zijn om bij de sociale groep te blijven, en zelfs om ons aan te passen om in deze groep te worden aanvaard. We kunnen overleven in ons eentje, maar die kans is aanzienlijk kleiner.
Als we de emotie ‘rouw’ ervaren zullen we hieraan willen ontsnappen en zullen we op zoek gaan naar sociaal contact. Zo worden overlevingskansen vergroot en dit werkt net zo bij honden. Think about it: ze zijn voor alles afhankelijk van ons: voeding, drinken, naar buiten gaan en ga zo maar door… Je kan dus zeggen dat onze honden voor alles wat hun overleving aangaat van ons afhankelijk zijn.
Het is dus best logisch dat zij ook rouw voelen als wij de deur uitwandelen, samen met hun toegang tot eten, drinken, sociale bescherming en ga zo maar door.
Care is de emotie die ervoor zorgt dat we ons goed voelen als we affectie, liefde en zorg krijgen. Je getroost en gehoord voelen lost verdriet of rouw niet op, maar het helpt wel om je gesteund te voelen. Care is een fijne emotie, waardoor je bij de groep wilt blijven omdat je dat fijne gevoel niet wil verliezen.
Emoties zitten geniaal in elkaar en zorgen ervoor dat je hond overleeft.
Emoties zitten dus geniaal in elkaar! Als van de groep gescheiden worden je helemaal niets zou doen, dan dalen je overlevingskansen drastisch.
Back to angst.
Angst heeft, net zoals care en rouw, ook een nut. Angst zorgt er ook weer voor dat je in leven blijft omdat je actie onderneemt om te overleven.
Als je hond midden in de weg zit en niet bang is van de auto’s die eraan komen. Ja… Dan is dat niet zo positief voor z’n overlevingskansen…
Dus kan je angst uit een hond trainen of wil je dat überhaupt?
Zeker en vast NIET. Dat zou namelijk betekenen dat je hond een heel erg kwetsbaar en fragiel wezentje zou zijn dat het niet eens zou beseffen wanneer hij in een gevaarlijke situatie zit waar hij best bang voor zou moeten zijn. Hij zal zijn gedrag niet aanpassen om van dat “enge” of het gevaar weg te geraken en is dus heel erg kwetsbaar.
Emoties dragen bij tot de overleving van een levend wezen. Het is een fysiek proces met als functie om de overlevingskansen te verhogen en dat wil je helemaal niet “uit” je hond trainen of halen. En vergeet daarnaast ook niet dat je hond een levend wezen is. Je kan niets uploaden of downloaden als het je niet zint. 😉
Deel deze blog gerust om meer mensen te bereiken met deze moderne kennis, want er gaan nog heel veel fabeltjes rond!
