Relaxing & Training Reactivity Paws In Touch

“Belonen werkt niet voor alle honden(rassen)”. Waarom dit complete nonsens is en wat je zelf kan doen

Belonen of bekrachtigen werkt ALTIJD, bij elke diersoort om gedrag te doen toenemen waarvan je meer wil zien. 

Waarom ben ik hier zo zeker van?

Omdat de term “belonen” of “bekrachtigen” in de leertheorie letterlijk betekent: “gedrag doen toenemen”. Belonen of bekrachtigen is een vakterm die wijst op het uiteindelijke resultaat. Als je gedrag beloont of bekrachtigt dan zal het resultaat zijn dat dit gedrag toeneemt. De hond zal dit gedrag meer en meer laten zien. Als je aan het trainen bent en het gedrag dat je wil zien neemt toe, dan ben je ook effectief aan het belonen of aan het bekrachtigen.

Als je straft wil dit zeggen dat het gedrag zal afnemen en dat je dit gedrag steeds minder zal zien. Als we deze definitie van belonen al bekijken wil dat dus zeggen dat belonen altijd werkt! Neemt het gedrag niet toe? Dan ben je niet aan het belonen. Simpel, toch? 😉

Waarom werkt het werken met snoepjes of voer of speeltjes dan niet altijd?

Dat wil zeggen dat als jij hard aan het trainen bent met je hond en het gedrag dat je wil trainen neemt niet toe, dat je dus niet aan belonen bent. 

Stel dat je voertjes, koekjes of ander lekkers gebruikt bij de training van je hond op het moment dat hij iets doet wat je wil belonen… Maar stel dat het gewenste gedrag toch niet toeneemt. Wat kan er dan aan de hand zijn? 

Even heel kort door de bocht: dan ben je niet aan het belonen maar aan het voeren. 

Ga voor succes door op het tempo en niveau van je hond te werken

Hou rekening met de mogelijkheden van je hond. 

Er is een gezegde wat in deze blog wel van toepassing is en het luidt als volgt: 

“if you judge a fish by its ability to climb a tree, it will go its whole life thinking its stupid”. 

Het is aan jou als “leerkracht” om ervoor te zorgen dat je leerling, je hond, succes kan behalen. Dit doe je door je leerplan aan te passen aan het tempo, het niveau en de mogelijkheden van je hond. 

Kleine stapjes

Deel alles wat je wil aanleren op in hele kleine stapjes. Denk eens na over alle componenten die komen kijken bij een bepaalde situatie zoals bijvoorbeeld de dierenarts en ga rustig aan de slag met elk van deze onderdelen. De parking kan een stapje zijn, de wachtzaal de volgende, de geuren, texturen, de mensen, de handelingen en ga zo maar door. Al deze elementen zullen moeten worden opgenomen in je trainingsplan. Ga dus voor hele kleine stapjes zodat je hond telkens succes kan behalen.

Rustig aan!

Een van de dingen die het meest voorkomen in training is dat mensen te snel willen gaan. Een gedrag wordt aangeleerd, bijvoorbeeld een “zit” in een prikkelarme rustige omgeving zoals thuis of in de tuin waarna wordt verwacht dat de hond dit altijd en overal foutloos kan uitvoeren. Hold your horses! 

Dit is niet fair ten opzichte van je hond. Honden leren contextueel wat wil zeggen dat je je training gradueel zal moeten opbouwen. Eerst in een makkelijke omgeving, daarna kan je stilletjes aan én stap voor stap meer en meer afleiding en moeilijkheid toevoegen. En ja, je kan pas een stapje verder als de vorige heel goed ging!

Kijk naar de hond die effectief voor je zit, niet de hond die je verwacht…

Hou er rekening mee dat we als mensen vaak nogal prestatie- of resultaatgericht zijn. Maar met zoiets als gedrag, wat geen exacte wetenschap is, is dat niet altijd zo gunstig. Het is goed om een doel voorop te stellen waar je naartoe wil werken. Maar hou bij dat doel altijd rekening met de hond die je voor je hebt zitten… 


Je hond zal goede dagen hebben waarop alles moeiteloos lijkt te gaan. Maar hij zal, zoals wij, ook slechte dagen hebben waarop niets nog lijkt te lukken. Hou daar rekening mee en go with the flow. Het is perfect normaal dat training met ups en downs verloopt. Vraag dat maar aan eender welke topsporter. 😉 

Mogelijkheden

Daarnaast is het ook zo dat elke hond bepaalde mogelijkheden heeft. Net zoals dat bij mensen zo is zal je niets kunnen presteren dat buiten je mogelijkheden ligt. Als jij nu eenmaal niet de fysieke of genetische aanleg hebt om een topatleet te worden, dan kan je nog elke dag 12 uur gaan sporten en de beste begeleiding krijgen, de kans bestaat dat je nooit naar de olympische spelen gaat… 

Bij honden is dit ook zo. Elke hond heeft zijn eigen mogelijkheden, zijn sterktes en valkuilen. Hou daar rekening mee en probeer de minder sterke kanten van je hond niet “op te lossen”. Dit zal onherroepelijk voor teleurstelling en frustratie zorgen.

 

Focus op de sterktes

 Zet daarom in op de dingen die je hond al heel goed kan en waar hij aanleg voor heeft. Elke hond heeft wel ergens een natuurlijke aanleg voor. Elke hond heeft iets waar hij van nature beter in is. Door daarop in te zetten en daar je focus op te leggen in plaats van op waar je hond misschien minder aanleg voor heeft zal je kunnen gaan voor succes en wordt het voor jullie allebei een fijne ervaring!

Je hond begrijpt wat je bedoelt.

Wij mensen bekijken de wereld vanuit ons menselijk standpunt. We zien de wereld zoals mensen en we staan er niet altijd bij stil dat dit voor honden wel eens heel anders kan zijn. Je hond ziet de wereld heel anders dan jij. Dus wat voor jou heel logisch en simpel lijkt, kan voor je hond wel degelijk heel lastig of onbegrijpelijk zijn. 

 

Honden zien de wereld door hun neus, wij mensen zien de wereld door onze ogen. Zelfs wetenschappers maken zich hier soms schuldig aan… Zo baseerden ze zich bij experimenten om intelligentie bij honden te meten voornamelijk op visuele stimuli terwijl het logisch is dat honden hier minder goed zullen op scoren dan dezelfde testen met geur. Zodra ze dezelfde testen met geur uitvoeren scoorden de honden hier dan ook veel beter op wat een veel beter beeld geeft van intelligentie bij honden. 

 

Om je boodschap bij je hond beter te kunnen overbrengen zal je zelf meer moeten leren over hoe honden in elkaar zitten. Leer meer over hoe zij de wereld zien zodat jij je boodschap veel efficiënter kan overbrengen. Zo kan jij communiceren wat jij bedoelt op een manier dat je hond je ook KAN begrijpen. Maar zo kan jij ook beter begrijpen waarom iets voor je hond wel eens veel lastiger kan zijn dan je op het eerste zicht zou vermoeden… 

Wil je hier meer over weten en hoe je met het gedrag van jouw hond aan de slag kan?

In de nieuwe online cursus “Hondentaal” kom jij alles te weten over waarom je hond doet wat hij doet, hoe hij de wereld ziet én wat jij NU al kan doen!

Je beloning is ook effectief voor je hond een beloning.

Als je je hond wil belonen moet je er dus al zeker van zijn dat datgene je gebruikt om gedrag te doen toenemen ook effectief een beloning is voor je hond. 

Stel dat je hond lekker los aan het snuffelen is en hele interessante geurtjes verkent. Jij wil dat je hond bij je terugkomt. Is het dan voor je hond een beloning dat wanneer hij bij je terugkomt onmiddellijk terug aan de lijn moet en eventueel met wat gemopper in de auto wordt gezet omdat hij niet onmiddellijk naar je toe kwam?

Denk goed na over de gevolgen voor je hond als hij effectief doet wat jij hem vraagt. 

Is datgene wat je je hond wil geven als beloning ook echt iets wat de moeite waard is? Is dat iets waarvoor hij dat gevraagde gedrag in de toekomst nog zal herhalen? Of is dat net iets waarom je hond dat in de toekomst net minder zal doen? In het voorbeeld zou het goed mogelijk zijn dat het terugkomen voor die hond eigenlijk gestraft werd. Zijn vrijheid werd beperkt zodra hij bij de eigenaar kwam, hij mocht niet meer snuffelen en het was gedaan met de pret zodra hij bij z’n eigenaar terugkwam. Als hij nadien ook minder vlot bij zijn eigenaar zou terugkomen dan was dit een succesvolle straf voor die hond geweest. Als de hond telkens minder (snel) bij de eigenaar terugkomt, dan is die hond op een succesvolle wijze “gestraft” voor het terugkomen bij de eigenaar. 

Moet je blijven belonen?

Wil je dat je hond bij jou komt als je hem roept? Top!

Maar… what’s in it for him? Krijgt hij als beloning een mini aardbei waar hij niet zo gek op is, of haal je net de figuurlijke biefstuk boven? 

Bij welke van de 2 denk je dat de kans het grootst is dat hij effectief bij je terugkomt als je roept? Dus ja; in de aanleerfase ga je écht elke keer belonen. En don’t worry, als je de manier waarop een hond leert begrijpt én dan de trainingstechnieken juist toepast dan doet hij het echt niet alleen als jij een beloning bij hebt. 

Dus: don’t be cheap en betaal je hond correct voor wat hij voor je doet. Zou jij nog blijven werken als je niet meer betaald zou worden? 

Give your dog a raise en ga op zoek naar wat voor hem écht veel waarde heeft. 💸

Wat is de beloning eigenlijk?

Je komt met je hond in een lastige situatie, bv. bij de dierenarts of hij ziet een andere hond op straat. Hij kijkt en je wil hem belonen omdat hij (nog) niet gelijk begint te blaffen of omdat hij relatief rustig lijkt. Je haalt je koekjes boven en… hij neemt beloningen in de vorm van snoepjes of voertjes heel hard aan, of misschien zelfs helemaal niet meer… 🙈

Tjah, dat vertelt je heel wat over hoe je hond zich in die situatie voelt. Ga jij je hond helpen door hem in die situatie koekjes te voeren? Is dat wat hij wil? 🤔

Neen… Hij wil weg, hij is misschien bang of gefrustreerd of voelt zich gewoon niet goed in die situatie. Dus voor de hond is DE beloning op dat moment: uit de situatie gaan. Weggaan. Dat is wat ie wil, niet die voertjes.. 

Kijk dus altijd naar wat je hond wil, en niet naar wat jij bereid bent om te geven. Want alleen door de hond te geven wat hij echt wil, kan je hem ook écht belonen of helpen. 

Een typisch voorbeeld daarvan is bv. de klassieke “aai over z’n bol” als hij flink is.  Diepe zucht… Deze zomer schreef ik op sociale media een post over hoe je bij het aaien de toestemming van je hond kan vragen én het belang van het respecteren van zijn persoonlijke ruimte en grenzen. M.a.w. ga je hond niet zomaar aaien aub…

Veel honden vinden die ongevraagde en opeens opgelegde aai of aanraking vaak niet eens fijn en hij kan zelfs behoorlijk schrikken als hij opeens ongevraagd wordt aangeraakt terwijl z’n kop hem allerlei alarmsignalen doorgeeft over die situatie. Dus, when you think about it: hoe kan dat dan een beloning zijn voor je hond? 

Ga op zoek naar wat je hond wil of leuk vindt in een bepaalde situatie of context. Dit kan bv. zijn bij de trimmer dat je even een pauze inlast en iets anders gaat doen of dat hij bij bezoek veilig apart wordt gehouden met iets leuks om te doen. Het kan vanalles zijn naargelang de situatie of context. 

Loop niet in de val door te denken dat jij je hond kan belonen met wat jij denkt dat hij maar moet fijn vinden en ga op zoek naar wat je hond écht wil of nodig heeft op zo’n moment. 

Je hond staat open om te leren.

Je wil bepaald gedrag belonen, maar is een leerproces nog wel mogelijk?

Een voorwaarde om te kunnen trainen is dat je hond in staat moet zijn om na te denken of te leren.

Heel vaak is dit één van de onderdelen waar mensen op vastlopen als ze aan de slag zijn met gedrag zoals trekken of blaffen aan de leiband, markeren, verlatingsangst enzoverder.
Om aan dit gedrag iets te kunnen veranderen of om je hond iets anders te kunnen aanleren moet hij kunnen leren. Het gedrag wat ons vaak stoort, zoals trekken of blaffen aan de leiband, markeren, blaffen of piepen als de hond alleen thuis is, is vaak gedrag waarbij de hond niet meer in staat is om na te denken en dus ook niet in staat is om te leren… 

Als je hond stijf staat van de stress kan hij niet leren en heb je eigenlijk maar 1 taak: zorgen dat je hond zich veilig voelt zodat hij kan rusten en recupereren.

Het enige wat je hiermee dan kan doen is er lessen uit trekken. In een volgende gelijkaardige situatie zal je proactief te werk moeten gaan om hiermee aan de slag te kunnen…

Trainen doe je dus op een niveau waarbij je hond nog kan nadenken en leren. Je beloont gedrag wat een bewuste keuze is in een setting die ervoor zorgt dat je hond succes kan behalen. 

Om succesvol te kunnen trainen en dus om gedrag op een efficiënte en effectieve manier te kunnen ombuigen is een grondige kennis van hondentaal absoluut cruciaal. Zonder deze kennis blijft het altijd wat gokwerk…

Wil je hier meer over weten en hoe je met het gedrag van jouw hond aan de slag kan?

In de nieuwe online cursus “Hondentaal” kom jij alles te weten over waarom je hond doet wat hij doet, hoe hij de wereld ziet én wat jij NU al kan doen!

Je timing zit goed.

Je hond gaat mooi zitten. Je wil belonen maar je moet nog de verpakking openen of in je zakken zoeken naar dat lekkers. Ondertussen staat je hond recht en.. gemiste kans. 

Je hond weet totaal niet waarvoor hij nu eigenlijk dat lekkers kreeg of wat de bedoeling is. Hij weet niet wat er juist van hem verwacht wordt en hij kan in de war geraken of zelfs in frustratie gaan… Om dit op te lossen is het aanleren van een “marker” ideaal.

Timing met een marker

Een marker is een signaal dat op zichzelf niets betekent voor je hond. Dit kan een bel zijn, een clicker, een kort woordje zoals “yes”, een geluid zoals een fluitsignaal enzoverder.

Door dit signaal te gaan trainen, kan je je training op dagelijkse basis veel efficiënter en effectiever maken. Je hebt niet onmiddellijk koekjes in je hand en je hond doet iets geweldig goed! 

Als je op voorhand een marker hebt getraind, dan kan je daarna een marker inzetten om dan zo snel mogelijk alsnog te belonen. Een marker vervangt je beloning niet, het zorgt voor een signaal dat de beloning er zodadelijk aankomt!

Het voordeel is dat je wel duidelijk aan je hond hebt gecommuniceerd: “ja, dat was goed!”. Gebruik je geen marker, dan bestaat het risico dat je hond iets heel goed doet, jij achter je beloning zoekt en je hond ondertussen al iets anders aan het doen is. Dan heb je die kans gemist of je kan zelf het verkeerde belonen… 

Timing is in training enorm belangrijk en door het gebruik van een marker is de kans dat je hond in de war geraakt veel kleiner en de kans dat je veel sneller vooruitgang boekt vele malen groter. 

Laat je dus niet wijsmaken dat belonen niet voor alle honden even goed werkt. Er komt alleen wat meer skill en techniek bij kijken dan je op het eerste zicht zou verwachten.

Heb je hier hulp mee nodig en wil je met begeleiding aan de slag? Stuur me een berichtje via de contactpagina (www.pawsintouch.be/contact) en ik kom zo snel mogelijk bij je terug.

Of wil je liever zelfstandig aan de slag?
Dan is de cursus Hondentaal voor jou ideaal!
Hierin deel ik alles wat ik weet over hondentaal, hoe zij de wereld zien maar ook hoe jij dit kan inzetten om met gedrag aan de slag te gaan, trainingen efficiënter en effectiever te maken én hoe je in de omgang met je hond met een paar kleine tips een enorme impact kan maken.

Wil je hier meer over weten en hoe je met het gedrag van jouw hond aan de slag kan?

In de nieuwe online cursus “Hondentaal” kom jij alles te weten over waarom je hond doet wat hij doet, hoe hij de wereld ziet én wat jij NU al kan doen!