Een hond die achter auto’s, joggers, mountainbikers en andere snel bewegende “dingen” aan gaat kan een hele uitdaging zijn en voor gevaarlijke situaties zorgen. Want natuurlijk is dit heel erg vervelend en ongewenst. Het is vervelend voor degene die achtervolgd wordt, het is vervelend voor jou als eigenaar en ook voor de hond kan het hele gevaarlijke situaties opleveren.
Om hier iets aan te kunnen veranderen is het allereerst belangrijk dat je gaat begrijpen wáárom je hond dit doet. Wat is zijn motivatie? Want zonder te weten waarom de hond doet wat hij doet zal je ook niets kunnen veranderen. Je kan een biefstuk voor zijn neus houden of hem nog zo onder zijn voeten geven… het weegt allemaal niet op tegen de belonende werking die het achtervolgen van snel bewegende mensen of objecten voor jouw hond heeft.
Veel hondeneigenaren spreken bij dit gedrag over “najagen”. De hond “jaagt” achter auto’s of joggers aan. Het is goed om dit even heel kritisch te bekijken. Gaat het inderdaad wel over najagen? In veel gevallen speelt er namelijk iets anders… De hond voelde zich ooit bedreigd en is daarom beginnen doen wat hij doet. Het is dus zeker niet altijd najagen, maar eerder het “WEGJAGEN” van een bedreigende prikkel.
What's in it for the dog?
Oorzaak 1: najagen
Het gaat inderdaad echt om najagen. Zeker bij rassen die hier oorspronkelijk voor gefokt zijn kan dit de hoofdoorzaak zijn. In principe is iedere hond door de mens gefokt met een bepaald doel. Je hebt waakhonden, verdedigingshonden, vechthonden, jachthonden, gezelschapshonden enz. De eigenschappen waarop die hond gefokt is, zitten dus in de genen en kunnen (mits niet goed begeleid) vrij snel naar boven komen. Denk aan een Border Collie met serieuze drijf passie. Dit hoeft geen probleem te worden als hier vanaf dag 1 aandacht aan besteed wordt om het binnen de perken te houden. Maar gebeurt dit niet? Dan kan het zijn dat een Border zelfstandig besluit om zijn passie uit te oefenen. Dit kan hij gaan doen door auto’s, bussen, vrachtauto’s enz. op te gaan drijven. Hetzelfde geldt voor honden die oorspronkelijk gefokt zijn om de jacht in te zetten. Het is het aard van het beestje. Dit is zijn doel. Dit is waar de mens hem voor heeft willen gebruiken en waar hij jarenlang voor gefokt is. Wat je vaak ziet bij honden die als motivatie inderdaad echt najagen hebben, is dat ze dit bij heel veel snel bewegende objecten en prikkels doen. Niet alleen bij één specifieke prikkel. Hoe kun je nu verder te weten komen of dat het inderdaad om najagen gaat? Om dit stuk wat duidelijker te maken neem ik je mee naar oorzaak 2.
Oorzaak 2: angst of onzekerheid
De hond voelt zich bedreigd en heeft geleerd dat de aanval de beste verdediging is. Deze komt eigenlijk het vaakst voor. En dit is direct een best wel simpele observatie oefening voor jou om even over na te denken, om te weten of het nu om najagen gaat of om angst. Als je hond het daadwerkelijk doet om op een bewegend object te jagen dan kan je dit vergelijken met prooigedrag. Het doel van prooigedrag en het doel van een hond die dit doet is simpel: jagen – grijpen – doden – opeten. Gaat jouw hond nu blaffend als een zot achter een snel bewegend persoon of object aan? Dan is de kans klein dat het om najagen gaat. Het is namelijk totaal onlogisch om er met een hoop lawaai achteraan te gaan. (Joehoe!! Hier ben ik!! *blaf blaf*) Je laat je prooi dan nogal luid en duidelijk horen dat je eraan komt en de kans dat je hem te pakken krijgt wordt aanzienlijk kleiner. Als jouw hond dus niet van een ras is dat oorspronkelijk gefokt is om na te jagen en hij gaat daarnaast blaffend als een zot achter de prikkel aan, dan kan je eigenlijk bijna wel voor 100% stellen dat het gaat om angst. De hond voelt zich bedreigd en jaagt die enge prikkel weg. Tja en in zijn beleving werkt dit ook geweldig… Want die prikkel gaat inderdaad van hem weg. Neem bijvoorbeeld een auto. Die rijdt gewoon door. In de beleving van jouw hond heeft hij die auto toch maar eens flink weggejaagd. Mission accomplished. In tegenoverstelling tot oorzaak 1 (het echte najagen) zie je dat deze honden met angst dit gedrag vaak laten zien bij maar één of enkele prikkels. Niet bij alles wat snel beweegt.
Oorzaak 3: Adrenaline en endorfine junkie!
Bij de honden die effectief objecten najagen speelt deze altijd. Ze worden er gewoon echt “high” van. Tijdens het najagen komen er stress-hormonen vrij zoals adrenaline. Er komt bij najagen ook nog endorfine vrij in het lichaam. Deze hormonen en stofjes kunnen best verslavend werken, omdat ze de hond een goed gevoel geven. Daarnaast is het verkrijgen van dit gevoel duizendmaal leuker én belonender dan bv. een biefstuk of welke andere lekkere snack dan ook. Zelfs als je de hond serieus onder zijn voeten geeft zal dit nog niet opwegen tegen de high die hij krijgt van dit najagen. Het is ook vrijwel onmogelijk om een hond te stoppen die in deze drive zit. Door de hormonen en stofjes die vrij komen hoort je hond je zelfs niet meer. Hij heeft maar 1 doel en dat is achter die prikkel aan gaan. Pakken zal hij hem! Hij doet het niet omdat hij ongehoorzaam is of omdat hij jou belachelijk wil maken. Hij wordt volledig aangestuurd door zijn instincten en is overmand door de vrijgekomen hormonen en stofjes. Dus bij het echte najagen (oorzaak 1) speelt deze altijd een rol. Maar ook bij oorzaak 2 (angst) kan dit wel een gevolg worden van de vele succeservaringen. Naast dat de hond ervaart dat het fantastisch werkt (hij kan zichzelf veilig houden en dat enge ding wegjagen), komt er bij hem ook adrenaline en endorfine vrij. Ook deze hond kan dus naast zijn oorspronkelijke angst motivatie een echte kick krijgen van dit gedrag. Dit alles samen maakt het gedrag dan ook enorm zelfbelonend voor de hond.
Alrighty, what is the first step?
Wil je iets veranderen aan dit gedrag? Dan is voorkomen dat je hond dit nog kan doen altijd de allereerste stap. Management wordt dit wel genoemd. In dit artikel HIER lees je waarom het voorkomen van de situaties waarin jouw hond dit gedrag laat zien cruciaal is als jij iets wil veranderen aan het gedrag. Zonder die stap, zal je helaas niet erg succesvol iets kunnen veranderen.
Enkele concrete management tools voor dit probleem op een rij:
- Hou je hond aan een lange lijn, zodat jij altijd de controle behoudt. Want loopt hij los en vliegt hij ergens achteraan? Dan kan je niets meer doen en loop je niet alleen gewoon mee achter je hond en die eekhoorn aan, maar ook continu achter de feiten aan.
- Ga niet in gebieden wandelen waar je de prikkels tegenkomt waar jouw hond het zo moeilijk mee heeft. Gaat het bv. vooral om joggers? Als jij dan ergens gaat wandelen waarvan je weet dat daar veel joggers komen, dan maak je het jezelf en je hond enorm moeilijk en zet je hem continu op voor falen. Nogmaals: neem HIER zeker het artikel over management door. Daar leg ik nog uitgebreider uit hoe dit werkt.
- Kies je wandeltijden strategisch uit. Soms is het niet mogelijk om altijd in een ander gebied te gaan wandelen. Wat je dan waarschijnlijk wel kan doen is op een moment gaan wandelen dat je de moeilijke prikkels nauwelijks of niet tegenkomt. Op die manier ben je ook met succes aan het managen.
- Kom je per ongeluk wel een prikkel tegen waarvan jij weet dat jouw hond daarop gaat reageren? Anticipeer! Wacht niet af tot het fout gaat. Zodra je de prikkel ziet neem je je hond mee weg van de prikkel en vergroot je de afstand. Hoe groter de afstand is tot de prikkel, hoe rustiger jouw hond zal blijven en hoe kleiner de kans wordt dat het fout gaat.
- Als jij er achter bent gekomen dat jouw hond zich bedreigd voelt door bv. auto’s, dan kan je thuis al starten met managen door de visuele prikkels weg te nemen bij het raam en bv. maatregelen te nemen dat je het geluid ook wat camoufleert. Als er auto’s dicht bij je huis rijden en je merkt dat je hond hier vaak op reageert dan is dit al een hele belangrijke stap om vanuit huis al meer rust te creëren.
- Lees zeker dit artikel HIER over uitvalgedrag als je denkt dat de hoofdoorzaak van het gedrag van jouw hond angst of onzekerheid is. In dat artikel lees je meer over uitvalgedrag (want dat is het… uitvallen) en ga je ook beter begrijpen hoe deze moeilijke situaties voor jouw hond zijn. Vervang daar “andere honden” door de prikkel of prikkels waar jouw hond angst voor heeft. In theorie werkt het principe exact hetzelfde.
Management AKA voorkomen dat je hond dit gedrag nog verder kan “oefenen” én voorkomen dat er gevaarlijke situaties ontstaan is iets waar je zelf al mee aan de slag kan gaan. Dit lost het probleem natuurlijk niet op maar zal wel al voor je hond (en jezelf) de nodige rust creëren. Om ook effectief naar verbetering toe te werken is er training nodig. Jammer genoeg bestaat er geen quick fix of standaard oplossing die ik je zo kan geven. Iedere hond is anders en bij iedere hond spelen er meerdere factoren een rol waardoor hij doet wat hij doet.
Wil jij succesvol aan de slag om de problemen op te lossen en weer ontspannen te kunnen wandelen?
Neem dan contact met mij via info@pawsintouch.be of boek hier je vrijblijvende en gratis gesprek. Samen bekijken we alle factoren die een rol spelen en maken we een programma op maat dat helemaal bij jullie aansluit.
Tot snel!
