Een veelvoorkomend “probleem” is een hond die als een zot aan de leiband gaat trekken om (al blaffend) naar een andere hond toe te willen. Die andere honden worden ook wel “prikkels” of “triggers” genoemd.
Als een hond dit doet naar andere honden beschrijven veel eigenaren dit als:
- Hij is zo enthousiast.
- Hij wil gewoon even gedag zeggen.
- Hij is heel sociaal en wil graag spelen.
- Hij is zo zot op andere honden.
Of in een meer negatieve context:
- Hij is heel dominant.
- Hij is precies zo kwaad op die andere hond.
- Hij moet altijd stoer doen of zich laten horen.
Maar is dit wel echt het geval? Zijn dit verklaringen waarom de hond zo trekt (en blaft) aan de leiband?
Het antwoord is in de meeste gevallen: neen. Vaak speelt er iets heel anders.
Om met de deur in huis te vallen: de meest voorkomende oorzaken van dit trek- en blafgedrag zijn angst en frustratie. Soms één van de twee, maar een combinatie kan ook voorkomen. In dit artikel beperk ik me tot deze twee oorzaken.
Hoe ontstaat frustratie?
Het kan zijn dat jij je hond altijd hebt laten snuffelen wanneer jullie een andere hond tegenkwamen. Je hond raakt steeds meer gefocust op andere honden en wil op iedere hond af die hij ziet. Nu begin je dit toch wel vervelend te vinden en wil je zijn aandacht bij jou houden. Je gaat je hond begrenzen en hierin tegenhouden en aiii… de hond raakt super gefrustreerd want wáárom mag hij nu ineens niet meer naar die andere honden toe? Waarom wordt hij tegengehouden? Normaal mag dat toch altijd? Het eindigt met een hond die al blaffend in de leiband hangt. Not so funny! Ook voor de hond niet. Hij heeft er ook geen plezier van om zichzelf zowat op te hangen aan de leiband. En als hij zo begint te blaffen is dat het teken dat de opwinding (en daarmee zijn stress niveau) heel hoog is.
But he is just trying to say "Hi"...
Dat is hoe veel eigenaren het gedrag interpreteren. Zeker omdat de hond soms ook kwispelt. Een groot fabeltje over hondengedrag is dat een hond die kwispelt altijd een blije hond is… Het enige dat een kwispelende staart met zekerheid zegt is dat je hond leeft. 🤷♀️
Kwispelen is communicatie en kan veel meer betekenen. Een extreem voorbeeld: een hond die op het punt staat om aan te vallen zal ook kwispelen. De spanning in de staart zal dan wel heel anders zijn (vaak een strakke kwispel). Maar dit geeft aan dat je aan enkel en alleen een kwispel niet kan concluderen dat de hond vriendelijke intenties heeft. Er moet gekeken worden naar het totaalplaatje en al zijn lichaamssignalen.
Zo leuk is het allemaal dus niet en het gaat veel verder dan “hij is zo verzot op andere honden en hij wil gewoon even gedag zeggen.” Voor andere honden is dit ook geen leuke bedoeling.
Stel je eens voor dat jij op straat loopt en er lopen twee mensen je tegemoet. De ene mens heeft de ander bij de hand. Eén van de personen gaat naar jou schreeuwen (blaffen) en probeert zich los te trekken om naar jou toe te rennen. De kans is groot dat de schrik er bij jou goed in zit en dat je denkt: ”What the hell?!”
Het is dus niet leuk en voor de andere hond ook niet.
Je hond doet dit niet om even gedag te zeggen of omdat hij zo graag wil spelen. Daar is het wellicht wel mee begonnen, maar dit gedrag is doorgeslagen naar uitvallen naar andere honden. Dat is hoe we dat noemen. “Uitvallen”. Veel eigenaren zijn zich er niet van bewust dat dit gedrag dus helemaal niet zo leuk is. Voor de eigen hond is het zeer stressvol, voor de andere hond is het ook niet fijn en zo’n hond-hond interactie kan best riskant kan zijn. Want jouw hond zal in de loop van de tijd steeds heftiger gedrag laten zien en hij kan ook een andere hond een negatieve ervaring bezorgen. Hoe zou jij je voelen als er een hond vol focus in de leiband hangt en naar jou blaft? Waarschijnlijk raak je toch ook wel een beetje nerveus of die hond wel goede bedoelingen heeft en denk je “Ooohh damn.. dat die maar op afstand blijft!”.
In dit voorbeeld is de hoofdoorzaak van het uitvallen frustratie. De hond mocht altijd naar andere honden toe en nu hij begrensd wordt snapt hij dat niet meer. Vanuit frustratie en de stress die erbij komt kijken, hangt hij zo blaffend in de leiband.
De meest voorkomende oorzaak van trekken aan de leiband en blaffen is angst
Voor veel mensen kan het heel tegenstrijdig lijken dat dit gedrag voortkomt uit angst. Want als de hond bang is, waarom gaat hij dan juist zo trekken aan de leiband, begint hij met blaffen en wil hij per sé naar de prikkel toe? Dat ziet er toch helemaal niet uit als een bange hond?
Hier zijn meerdere verklaringen voor...
Het kan zijn dat de hond een aantal negatieve ervaringen heeft opgedaan met andere honden. Bij de uitleg over de oorzaak frustratie heb je al iets kunnen lezen over een negatieve ervaring. Dit kan jouw hond ook gebeuren wanneer een andere hond hem op een niet rustige en ontspannen manier benadert. Deze ervaringen worden door de mens vaak gemist en niet geïnterpreteerd als negatieve ervaringen. Voor de hond is dit echter wel degelijk zo. Stel dat je hond meerdere keren bestormd is door andere honden, dan zijn dit al negatieve ervaringen. Het bestormen van andere honden is erg intimiderend voor de hond die hier het “slachtoffer” van is. In hondentaal is dit namelijk helemaal niet zo beleefd en zelfs intimiderend.
Wat honden van nature doen als zij nog geen negatieve ervaringen opgedaan hebben en los lopen, is rustig aftasten of ze kennis willen maken met elkaar. Dit aftasten gebeurt al op zeer ruime afstand. Fysiek contact is hier niet voor nodig. Daar hebben ze die geniaal goede hondenneus voor. De honden laten subtiele lichaamssignalen zien en wegen af of ze willen kennis maken. Zo ja, dan zullen ze elkaar rustig in een boogje benaderen (dit heet curven) en kalmerende signalen laten zien. Het kan zelfs zo zijn dat de honden ervoor kiezen om beiden hun eigen weg te gaan en helemaal geen fysiek contact te hebben.
De honden hebben alle ruimte om op hun tempo deze afweging te maken en zelf te kiezen of er al dan niet een ontmoeting volgt.
Wat gebeurt er nu als de hond vastzit aan de leiband?
Veel hondeneigenaren hebben nog niet zoveel kennis van de subtiele lichaamstaal en stress-signalen van honden. De hond kan ook niet rustig op zijn eigen tempo bepalen of hij de ontmoeting wel aan wil gaan. Hij is afhankelijk van degene die de leiband vast heeft. Het kan dus heel goed zijn dat de hond al heel veel heeft aangegeven dat hij deze ontmoeting te spannend vindt, maar dat dit onbewust gemist is door de eigenaar en dat hij toch meegenomen is naar de andere hond. De hond is op deze manier dus eigenlijk steeds in een situatie gekomen waarin hij zich onveilig en niet zo goed voelt. Dit gebeurt ook als hij bijvoorbeeld bestormd is door een andere hond. Ook al gebeurt er in de ogen van de mens verder “niets”, dit bestormen is wel degelijk “iets” en kan heel erg beangstigend zijn voor een hond. Er zijn zelfs honden die dan al beginnen te “piepen” of te janken uit angst of paniek. Slechts één zo’n ervaring kan al genoeg zijn om een negatieve ervaring op te doen. Vaak blijft het helaas niet bij één ervaring maar is de waslijst van dit soort negatieve ervaringen onbewust enorm geworden. Kan je je voorstellen hoe dat voor je hond is?
In de loop van de tijd gaat de hond steeds meer stress opbouwen bij het zien, ruiken of horen van andere honden.
Op den duur krijg je dan ook een gedragsverandering te zien. De hond heeft zoveel negatieve ervaringen opgedaan met andere honden dat alleen al het zien van andere honden zijn spanning ontzettend doet toenemen. Ook heeft hij ondertussen geleerd dat hij geen kant op kan. Hij zit vast aan die leiband en hij kan de situatie dus ook niet uit de weg gaan. Wat blijft er dan over? Proberen de prikkel op afstand te houden door zelf heel intimiderend in de leiband te hangen en te gaan blaffen. Hij lijkt er dus juist op af te willen gaan! Maar zijn werkelijke motivatie is zichzelf veilig houden en jawel… hij doet dit vanuit angst. (Ken je die mannen wel die à la: “hou me tegen of ik doe ongelukken” heel stoer lijken te doen? 😉😁)
Dit kan er aan de buitenkant heel zelfverzekerd uit zien, maar onder dit gedrag zit nog steeds de angst die de hond heeft opgebouwd door al die negatieve ervaringen. Het kan zo zijn dat de hond in de loop van de tijd steeds heviger gaat reageren. Zijn houding wordt meer opgericht, zijn oren staan fier naar voren, zijn staart staat hoog in de lucht en hij staat op zijn tenen naar voren geleund. Dit ziet er heel stoer uit. Maar wat hier gebeurt is dat de hond steeds zelfverzekerder wordt over zijn gedrag. Hij ervaart steeds vaker dat deze strategie voor hem werkt. Hij kan zichzelf veilig houden en een andere hond op afstand houden. Vroeg of laat verdwijnt de andere hond namelijk uit beeld of jij neemt je hond zelf mee. In de beleving van jouw hond heeft hij die andere hond flink weggejaagd en zichzelf kunnen beschermen. Dit gedrag werkt dus zeer zelfbelonend voor de hond en hierdoor raakt hij steeds meer gemotiveerd om steeds stoerder over te komen.
Alleen… die motivatie, nl. angst zit er nog steeds onder. Aan de emotie waaruit dit gedrag is ontstaan, is nog steeds niets veranderd. Hoe stoer het er dan ook mag uit zien: de hond voelt zich vanbinnen nog exact hetzelfde en doet dit nog steeds vanuit angst.
De link met stress...
Wanneer een hond aan de leiband blaft naar een prikkel is de stress al te hoog opgelopen. Want dat is wat er gebeurt wanneer een hond een bedreiging waarneemt (emotie angst) of iets ziet waar hij heel graag naartoe wil maar hierin tegengehouden wordt (emotie frustratie).
Wat overigens belangrijk is om je te realiseren is dat de perceptie van de hond volledig los staat van de perceptie van de mens.
Als wij die leuke, rustige en sociale Labrador van de buren zien lopen en onze hond gaat blaffen zijn we al snel geneigd te denken van: “Allee, doe nu is normaal… dat is toch geen kwaaie hond. Stel je niet zo aan.” Maar voor jouw hond kan die leuke, rustige en sociale Labrador wel degelijk een echte bedreiging zijn in zijn beleving of zijn perceptie. Een hond is een dier met zijn eigen emoties, zijn eigen leerervaringen en zijn eigen belevingen. Die staan volledig los van de jouwe. In mensenogen kan gevaar of onveiligheid dus onrealistisch overkomen. Wij vinden het niet reëel. De hond heeft daar echter geen boodschap aan want in zijn beleving is het gevaar wél reëel. Hoe gek dat voor ons ook mag lijken. Ik vind ook hele andere dingen eng dan jij. Dingen waarvan jij misschien denkt:” Mens.. doe niet zo zot. Dat is toch niet eng?.” Wel, je kan erom lachen maar ik vind vlinders doodeng!! Dat gefladder en toestanden… brrr… (let’s be honest, het zijn gewoon insecten zoals wespen maar met grotere vleugels… 😖) Maar, jij vindt waarschijnlijk iets anders heel erg vies of eng. Ik vind spinnen, slangen of muizen best ok en heb er geen problemen mee. Maar dat maakt jouw angst voor spinnen of muizen toch niet belachelijk? 😉
Het vermogen om in je in de beleving van de hond te kunnen verplaatsen is dus cruciaal om hem te kunnen helpen.
Anyway, back to the subject: stress
De hond neemt de bedreigende prikkel waar of raakt voluit gefrustreerd en in zijn lichaam vinden er allerlei fysieke processen plaats. Er komen bijvoorbeeld stofjes vrij, waaronder het stress-hormoon adrenaline. In het kort zorgt adrenaline ervoor dat de hond direct in een flinke staat van paraatheid komt en klaar staat om te reageren. Het lichaam zegt tegen de hond: “Do something!” Heel dat lichaam staat in de actiestand, aangestuurd door de adrenaline. In dit geval gaat hij dus in de leiband hangen en naar de prikkel blaffen.
Is hij op dat punt? Dan kan je bij wijze van spreken een biefstuk voor zijn neus houden… hij zal niet reageren. Zijn focus ligt volledig op de andere hond en zijn enige doel is om zichzelf veilig te stellen en de prikkel op afstand te houden. Of om juist bij die hond te geraken. Bovendien is het zo dat wanneer het stress-niveau van de hond te hoog is, hij niet goed meer kan leren, nadenken en luisteren. Niet vreemd dus dat hij nergens meer op reageert. Stel, je hebt net een auto-ongeluk gehad. Je zal hoogstwaarschijnlijk beginnen beven en voelt de stress in je lichaam. Als iemand dan met een rekensom afkomt kan je die ook niet oplossen. Dat is op dat moment geen prioriteit voor je lichaam… Zo werkt dit ook bij honden.
Waarom het "corrigeren" of "straffen" averechts werkt
Een eerste, en zeer menselijke, reactie als een hond blaffend in de leiband hangt is “corrigeren” of “straffen”, het geven van een correctie. De hond wordt gestraft voor zijn “stoute” of ongewenste gedrag (het trekken aan de leiband en het blaffen). Er wordt bijvoorbeeld een ruk aan de leiband gegeven of er wordt fysiek nog harder opgetreden. Of er wordt een stroplijn gebruikt om “meer controle” over de hond te ervaren en hem beter te kunnen corrigeren. Dit werkt om meerdere redenen averechts.
Je hond blaft niet om jou te pesten of om je belachelijk te maken. Hij doet het ook niet omdat hij zich zo geweldig voelt. Hij blaft omdat hij zich totaal gestresseerd voelt. Zijn stress-niveau is torenhoog en door te corrigeren zal die stress enkel toenemen.
Stel je voor: je wandelt rustig door de stad. Opeens komt er iemand achter jou die iets roept tegen iemand verder in de straat. Maar die persoon doet dat echt vlak achter jou, ter hoogte van je oor. Je schrikt enorm en je gilt. Je vriend/vriendin/partner/kind wordt kwaad op jou, omdat je niet moet gillen. “Doe is normaal!!”. Wat gebeurt er? Die stress wordt nog groter: je bent niet alleen geschrokken, je weet dat je niet op begrip of steun kan rekenen en misschien zelfs nog ruzie krijgt omdat je geschrokken bent… De hele situatie wordt nog meer beladen.
Daarnaast leren honden door het leggen van verbanden. Als jouw hond van jou een correctie krijgt terwijl hij vol focus blaft naar een andere hond, kan hij jouw correctie linken aan die hond. Iets dat al spanning opleverde wordt nog onaangenamer, want er gebeuren ineens nog meer vervelende dingen als hij iets engs ziet. Hij krijgt van jou onder zijn voeten. Dit linkt hij allemaal aan de prikkel waar hij op gefocust is. Tenslotte neem je de oorzaak van het blaffen niet weg. Je hond blaft omdat hij bang of gefrustreerd is. Als hij niet meer bang of gefrustreerd is, zal hij ook niet blaffen. Klinkt vrij logisch toch? Er moet dus gewerkt worden aan die emotie. Doe je dit niet en probeer je met een correctie alleen het gedrag te stoppen? Dan zal je hond op dat moment misschien wel even stoppen, maar bij een volgende hond zal hij gewoon weer blaffen. Op de lange termijn helpt dit niet. Het zorgt alleen maar voor meer stress en angst bij de hond en het kan de problemen juist verergeren.
Hetzelfde geldt voor het gebruik van een stroplijn of andere middelen zoals stroombanden of harnasjes die de borstkas dichtsnoeren. Ook dit is geen lange termijn oplossing en het is ook nog eens onprettig voor de hond. Veel mensen die een stroplijn gebruiken ervaren dat het gedrag beter onder controle te houden is. Maar vraag jezelf eens af waarom dat is. De nek van een hond is erg gevoelig en een stroplijn kan hem veel ongemak en pijn bezorgen. De hond zal proberen dit ongemak te voorkomen en ja.. dan loopt hij ineens veel beter mee. Maar vanbinnen voelt jouw hond zich nog steeds gestresseerd en allesbehalve prettig. Dit is symptoombestrijding. De echte oorzaak neem je er niet mee weg. Dat is best wel erg en zielig voor de hond.
Wat kan je dan wel doen?
– Start met het vermijden van de triggers waar jouw hond naar blaft. En mocht je nu denken: “Maar dan leert hij er toch niet mee omgaan?” Lees dan HIER het artikel waarin ik je uitleg waarom het zo belangrijk is om dit juist wel te doen.
– Jezelf absoluut niet de schuld geven van jouw hond zijn blafgedrag. Dit maakt je alleen maar onzeker en zorgt voor een schuldgevoel. No need! Lees hier binnenkort het artikel waarom het echt niet jouw schuld hoeft te zijn dat jouw hond zo blaft.
– Leer wat stress-signalen zijn en leer de lichaamstaal van je hond kennen. Dit maakt dat je snel kunt signaleren dat je hond stress opbouwt en dat je hem direct kunt helpen om te kalmeren. Je kan op deze manier een uitval en escalatie voorkomen.
– Schrijf je in voor mijn online cursus de Hondentaal en je leert de basis van wat je moet weten om met het uitval gedrag van jouw hond aan de slag te gaan. (Klik hier voor meer informatie)
– Of als jij direct in de praktijk aan de slag wil met het uitvallen van jouw hond; Let me help you!
Heb jij een hond die uitvalt aan de leiband? Wil jij zo snel mogelijk succesvol aan de slag om het gedrag te verbeteren?
Neem contact met mij op via info@pawsintouch.be of boek hier direct je vrijblijvende gratis gesprek.
Wil je hier meer over weten en hoe je met het gedrag van jouw hond aan de slag kan, maar wil je liever zelfstandig starten?
In de nieuwe online cursussen kom jij alles te weten over waarom je hond doet wat hij doet én wat jij NU al kan doen om zelfstandig te starten!
